Damla Sulama ve Gübreleme Rehberi

Damla sulama sistemleri her yıl hızla yaygınlaşıyor. Türkiye’de örtüaltı (sera, tünel), yeni meyve bahçeleri, sebze tarlaları, bağ, zeytinlik ve patates-mısır ekiminde damla sulama tercih ediliyor.

1. Sulama Suyu Kalitesi ve Analizi

  • Laboratuvar analizi zorunlu: Yaz sonu–sonbahar başı dönemi örnek alın.
  • Ölçülecek parametreler: EC, pH, SAR, Bor ve Klor.
  • Sulama programı; bitki, toprak ve iklim koşullarına göre hazırlanmalı.

2. Debi Bilgileri ve Dozaj

Damlatıcının 1 saatte verdiği su miktarı ve dekara düşen m³/saat değeri, gübre çözeltisi dozajını belirler.

3. pH Düzenleme ve Asit Seçimi

pH’ı düşürmek için %60’lık nitrik asit (HNO₃) en uygunudur. 1 m³ suyun pH’ını 1 birim düşürmek için yaklaşık 0,15–0,30 L asit gerekir.

Nitrik asit, tıkanmaları açar ve azot kaynağıdır. 1 L %60 nitrikteki azot, 0,5 kg %34 amonyum nitratın azotuna denktir.

Sülfürik ve fosforik asit, kalsiyumla reaksiyona girip jips veya ham fosfat oluşturur. Suda 100 mg/L’den fazla Ca varsa kullanmayın.

4. Düzenli Gübreleme Prensipleri

  • Her sulamada gübre kullanılmalı. Örneğin ayda 10 sulama = 10 eşit doz.
  • Sulama günü: Baş/son 10–15 dk sadece su; orta 1,5 saatte gübreli su.

5. Gelişme Dönemine Göre Besleme

  • Çiçeklenme: Fosfor–Potasyum ağırlıklı
  • Meyve tutum & hızlı büyüme: Dengeli N–P–K
  • Olgunlaşma & hasat: Azot–Potasyum ağırlıklı

Toprak analizi ve kök derinliğine göre dozlar ayarlanmalı.

6. Taban Gübreleme Gerekliliği

Sadece damla gübrelemesi verimi düşürür. Toprak altı taban gübre kök gelişimini ve besin dengesini sağlar.

  • Toplam azotun %20–25’i
  • Toplam fosforun %60–70’i
  • Toplam potasyumun %40–50’si

7. Azot Formları ve Hidroponik

  • NH₄⁺, NO₃⁻ ve üre formları kritik önemde.
  • Hidroponikte üre kullanılmaz (bakteri eksikliği).
  • Sezonda %25 NH₄⁺, %75 NO₃⁻; başta NH₄⁺, ileride NO₃⁻.
  • Yavaş salınımlı gübreler damla sistemine uygun değildir.

8. Çözünürlük, pH ve EC Kriterleri

  • 150 ml suda 20 g gübre tortusuz erimeli.
  • Çözelti pH’ı düşmeli veya çok az yükseltilmeli.
  • EC artışı 0,5–1,0 mS/cm aralığında olmalı.
Gübre pH EC (mS/cm)
Monoamonyum Fosfat (MAP)4,710,86
Monopotasyum Fosfat (MKP)4,820,72
Potasyum Nitrat8,701,30
Potasyum Nitrat*5,501,30
Potasyum Sülfat7,322,05
Magnezyum Sülfat7,102,70
Amonyum Nitrat (%34 N)7,051,45
Amonyum Sülfat7,152,90
Kalsiyum Nitrat (10%)6,001,20

* Düşük pH’lı Potasyum Nitrat — ** %10’luk çözelti

9. Uyarılar ve Birlikte Kullanım

  • Ca(NO₃)₂·4H₂O, fosfor ve sülfat gübrelerle aynı tankta karışmamalı.
  • Na ve Cl içeriği çok düşük gübreler seçilmeli.